İnformasyon Teknolojisi, Hasta Güvenliği ve Kalite İyileştirme

Hasta Güvenliği: Böyle bir SORUN var mı?

Tanımlar
• Hasta güvenliği: Sağlık hizmetine bağlı hataların önlenmesi ve sağlık hizmetine bağlı hataların neden olduğu hasta hasarlarının eliminasyonu veya azaltılması (the prevention of healthcare errors, and the elimination or mitigation of patient injury by healthcare errors)
• Sağlık hizmetine bağlı hata (tıbbi hata): Hastaya sunulan sağlık hizmeti sırasında kasıtsız bir aksamanın neden olduğu beklenilmeyen sonuç (an unintended healthcare outcome caused by a defect in the delivery of care to a patient)
National Patient Safety Foundation, July 2003, www.npsf.org/

Uluslararası durum

“Commonwealth Fund International Survey”

Tıbbi Hata Yapıldığına İnananlar

• Amerika Birleşik Devletleri %34

• Kanada %30

• Avustralya %27

• Yeni Zelanda %25

• Almanya %23

• Birleşik Krallık (UK) %22

C Schoen, Taking the pulse of health care systems: Experiences of patients with health problems in six countries, Health Affairs 2005.

Hasta Güvenliği Önemli mi?

Hekimler:

• Çok önemli %81.7

• Önemli %16.7

• Önemsiz %1.6

Hemşireler:

• Çok önemli %95.2

• Önemli %3.7

• Önemsiz %1.1

VanGeest and Cummins, An educational needs assessment for improving patient safety, National Patient Safety Foundation, White Paper Report 3, 2003.
 
Hasta Güvenliği İhlalleri/Tıbbi Hataların Sonuçları
• Mortalite ve morbidite
• Yatış süresinde uzama
• Hasta ve hasta yakınlarına verdiği rahatsızlık (en hafif tanımı ile)
• Hukuksal sorunlar
Pronovost et al. Defining and measuring patient safety. Crit Care Clin 2005; 21:1-19.
 
• Sağlık Hizmeti Sunan Kurumların, bugün ana amaçları hasta güvenliğini arttırmak ve tıbbi hata görülme sıklığını azaltmaktır.
• İnformasyon teknolojisinin kullanımına olan büyük ilginin belki de en önemli nedenlerinden birisi, bu teknolojinin hasta güvenliğini iyileştirmede ve tıbbi hataları azaltmada önemli bir rolü olabileceği öngörüsüdür.
 
Kalite İyileştirme ve Hasta Güvenliği Konularında IT Uygulamaları: Amaç
• Hata ve yan etkileri önleme
• Bir yan etki ortaya çıkmasından sonra hızla cevap vermeyi sağlama
• Yan etki izleme ve geri bildirme
Bates and Gawande: Improving safety with information technology, NEJM 2003
 
Sağlık Hizmetlerinde İnformasyon Teknolojisi Sistemleri
• Elektronik hasta kayıtları/Klinik informasyon sistemleri (EHR, EMR, CPR)
• Bilgisayarlı hekim istem girişi (CPOE)
• “Bar Coded” ilaç yönetim sistemleri
• Görüntüleme sistemleri (PACS, RIS)
• Karar destek sistemleri (POCDS)
– İlaç etkileşimleri ve allerji
– Rehberler
– Standart test setleri (istem, laboratuvar, radyoloji, vb)
– Veri tabanları ve referanslar
• Paylaşılabilen klinik informasyon sistemleri
• Web-bazlı uygulamalar
• Teletıp
 
Kalite İyileştirme ve Hasta Güvenliği
IT Uygulamaları-Temel İlkeler
İzleme
Karar destek
Yan etki saptama
İletişimi iyileştirme
Bilgiye ulaşımı kolaylaştırma
Andrew Karson, Information technology for quality improvement and patient safety, SHM 2005
 
IT ve Hasta Güvenliği
Genel Yaklaşımlar
• İnformasyona/bilgiye ulaşım
– EMR/EHR:
• Klinik karar verme, klinik kaynak kullanımı ve klinik sonuçlarda belirgin iyileşme
• Maliyette azalma
• Klinik karar destek
– Uyarı ve hatırlatmalar
– İlaç reçeteleme
– Uygun ilaç seçimi ve izleme
– Yan etki saptama
– Popülasyon sürveyansı ve izlemesi
 
IT Uygulamaları
• Hasta tıbbi bilgi sistemleri
– EMR/EHR
• “Interoperable” klinik bilgi işlem sistemleri
– Değişik lokasyonlarda, tüm veri tabanlarını birleştirebilen bilgi işlem ağı
• Karar destek sistemleri
– Hasta güvenliği ve klinik akış için destek
– Tanı ve tedavi rehberlerine uyum
– Formüler, istem ve refere etme rehberleri
– Uyarı mesajları- ilaç monografları, uygun tedavi önerileri, uygun laboratuvar testi seçme uyarıları
 
IT ve Hasta Güvenliği: Yapılanlar
• Hastanede uygulanan yöntemler
– Bilgisayarlı hekim istem girişi (CPOE)
– Hasta güvenliği indikatörlerinin izlenmesi
• İnfeksiyon sürveyansı
• Yan etki izleme programları
• Anormal laboratuvar sonuçlarının öncelikle bildirilmesi
• Ayaktan tedavide uygulanan yöntemler
– Elektronik tıbbi kayıt (dosya)
 
Hata ve Yan Etki Önleme: Uygulamalar
• Dublike istemleri belirleme
• Tedavi uyarıları ve değiştirme önerileri
• Belirlenmiş istem formları (preop, postop, belli hastalıklar için)
• İlaç ailesi taramaları
– İlaç-ilaç etkileşimleri
– İlaç-allerji sorgulamaları
– İlaç-indikasyon sorgulamaları
– İlaç-laboratuvar testi sorgulamaları
Andrew Karson, Information technology for quality improvement and patient safety, SHM 2005
devamı

Prof. Dr. H. Erdal Akalın

Actus Sağlık